Proactiviteit

Proactief handelen betekent zelf sturing geven aan je eigen leven. Je bent je bewust van wat je belangrijk vindt, waar je je energie in wilt steken en handelt ernaar. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen leven. Binnen een gegeven realiteit kun je zelf:

• keuzes maken
• gedrag baseren op waar je voor staat (niet afhankelijk van omstandigheden).

De basis is dat je zelf keuzes maakt, doelen stelt en daar trouw aan blijft. je kunt beginnen met iets kleins na te streven en dat doel te halen. Bijvoorbeeld 20 minuten lichaamsbeweging per dag, lezen of iedere dag een meditatie-oefening doen. Hierdoor neemt je gevoel van zelfcontrole toe.

Reactiviteit

Reactief handelen is het omgekeerde van proactief. Je voelt dat dingen je overkomen en dat je er geen invloed op kunt uitoefenen. Het ligt aan de ander dat je je naar en ongelukkig voelt, als je baas, partner, collega maar anders was, dan zou het wel goed met je gaan.

Reactieve houding en gedachten	Proactieve houding en gedachten
Ik kan er niets aan doen Zo ben ik nu eenmaal Het overkomt me Ik kan het niet Als ik maar … Had ik maar een andere baas/partner/werk Was de werkdruk maar niet zo hoog Ik word geleefd door mijn gezin/werk	Welke alternatieven zijn er? Ik kan mijn gedrag veranderen Wat ik voel, bepaal ik zelf Ik kan kiezen Ik ga doen… Ik ga voor mezelf opkomen Ik zorg goed voor mezelf Ik ga zelf balans aanbrengen.

Onderscheid wat wel en wat niet te beïnvloeden is

Soms kun je direct invloed uitoefenen, soms indirect en soms helemaal niet. grenzen stellen is een vorm van directe invloed. Soms lukt dat niet en moet je communiceren met anderen om invloed uit te oefenen. Je geeft bijvoorbeeld aan bij de leidinggevende dat de werkdruk te hoog is. De leidinggevende kan dan beslissen extra personeel aan te nemen waardoor de werkdruk vermindert. In een dergelijke situatie is je directe invloed dat er werk blijft liggen en dat je geen werk mee naar huis neemt of overuren maakt. Soms heb je geen invloed op zaken, zoals bijvoorbeeld een reorganisatie, een spoedgeval, ziekte of verhuizing van een bedrijf. Dan moet je accepteren dat je op sommige zaken geen invloed hebt.

Oefening

Bedenk een probleem, iets wat je dwars zit en bespreek dit met je collega of groepsdeelnemer.

Hoe zou je proactiever met dit probleem om kunnen gaan.

Probleem, dilemma, piekergedachte

Proactief

Op welke aspecten kan ik geen invloed uitoefenen   Op welke aspecten kan ik indirect invloed uitoefenen?     Op welke aspecten kan ik direct invloed uitoefenen?

Uit: Carien Karsten, Tot hier en niet verder, in 9 stappen uit je stress en burn-out, Kosmos, 2014