Vier op de vijf zwangere vrouwen krijgen ermee te maken: misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap. Voor 2 tot 3 procent van hen is de misselijkheid zo ernstig dat ze er echt ziek van worden. Onwetendheid en misverstanden over de kwaal maken het voor werknemer en werkgever lastig om daar goed mee om te gaan.
Marketeer Mérylise werd door haar werkgever bij mij aangemeld omdat ze zo vaak moest overgeven dat ze niet meer kon werken. Normaal zou je zeggen: met ziekteverlof, totdat het weer beter met haar gaat. Maar dat lag nu een tikje anders: Mérilyse was zwanger – en dan zou dat braken weleens psychisch kunnen zijn. Dus wie weet kon een psychotherapeut uitkomst bieden.
Ik heb haar een paar keer gezien. Haar klacht was dat ze voortdurend moest braken, geen eten binnen kon houden en iedere slok die ze dronk weer uitspuugde. Ze was uitgeput en compleet wanhopig. Medicatie hielp niet en nu moest ze misschien in het ziekenhuis worden opgenomen vanwege te veel vochtverlies.
Schuldgevoel
Mérilyse voelde zich schuldig omdat ze zich ziek had gemeld. Haar collega’s zouden nu nog harder moeten werken, terwijl het al zo druk was. De meeste zwangeren werken gewoon door. Dus waarom zou zij zich dan ziekmelden? Wat Mérilyse niet wist, is dat de ernstige vorm van zwangerschapsbraken een erfelijke ziekte is (hyperemisis gravidarum – HG) die mogelijk wordt veroorzaakt door een stofje uit de placenta.
Vreemd genoeg is er nog weinig onderzoek gedaan naar deze vorm van zwangerschapsbraken. Dat heeft te maken met de hardnekkige, maar onbewezen veronderstelling dat al dat braken voort zou komen uit de labiliteit van de moeder of haar weerstand tegen het kind, zoals ook te lezen valt in een recent artikel in de Volkskrant.
Voor Mérilyse was het snel duidelijk dat ze zich niet schuldig hoefde te voelen. Ze meldde zich definitief ziek en heeft uiteindelijk een gezonde baby gekregen waar ze heel blij mee is.
Ook als je als vrouw niet aan de ernstige vorm van zwangerschapsbraken leidt, verberg je misselijkheid het liefst. Zelfstandig werkend psycholoog Marijn zegt hierover: ‘Als ik moest braken, dan zei ik tegen de cliënt dat ik even naar het toilet moest. Na het braken hervatte ik het gesprek. Ik deed het in zo’n periode wel wat rustiger aan. Tussen twee sessies ging ik dan meestal even liggen om bij te komen. Maar zeggen dat ik misselijk was vanwege de zwangerschap? Nee, daar dacht ik niet aan. Dat doe je niet, dat houd je verborgen. Gek eigenlijk.’
Taboe
Er heerst nog steeds een taboe rond zwangerschapsmisselijkheid, in welke vorm het zich ook voordoet. Gebrek aan acceptatie verhoogt de druk op de zwangere. Dat moet anders.
De werkgever kan ondersteunen door werktijden flexibeler te maken en de zwangere thuis te laten werken. Langere pauzes, minder werkdruk en de mogelijkheid om zich kortstondig ziek te melden helpen ook.
Weet als zwangere dat wanneer de huis-tuin-en-keukentips niet helpen tegen de misselijkheid en het braken aanhoudt, de kans groot is dat er sprake is van HG. Neem het ook zelf serieus, houd je niet groot en zorg goed voor jezelf.