Lekker met vakantie, of misschien wel een sabbatical nemen. Niets meer hoeven en
opgefrist terugkomen. Dat is een veel gehoorde wens dezer dagen. Maar werkt het ook zo?
Krijg je meer energie door nietsdoen?
”Iedereen die beweert dat ze op vakantie eindelijk ’niets willen doen’ onderschat hoe akelig
en pijnlijk dat niets kan zijn”, schrijft biochemicus en neurowetenschapper Henning Beck in
zijn boek Fouten maken is goed voor je brein (2018). Voor onze hersenen is er niets zo
afgrijselijks als complete leegte. Als niets je bezighoudt, kunnen juist akelige gedachten en
onopgeloste conflicten naar boven komen. Dat heeft te maken met een netwerk van
gebieden in de hersenen dat actief is in een toestand van rust. Het zogenoemde
defaultnetwerk. Dat verwerkt informatie die je over jezelf hebt opgeslagen in tijden dat je
druk met andere dingen bezig was.
Dat kan dan twee kanten opwerken. Als je veel negatieve gedachten en gevoelens over jezelf
hebt opgedaan en weggestopt tijdens je drukke werkzaamheden, dan krijgt dat in tijden van
rust alle kans om zich verder te ontwikkelen en naar buiten te komen. Als dat gebeurt, kan
een periode vrijaf juist averechts werken, en kom je dubbel gestrest thuis.
Kleurboek
Hoe voorkom je dat? Allereerst door zelf te kiezen voor een vorm van non-activiteit. Zo zorg
je ervoor dat nietsdoen niet in verveling ontaardt – dat gevoel dat je iets anders zou kunnen
doen, maar het niet doet, omdat alles zo saai is. Daarom is het beter om te kiezen voor een
weinig belastende activiteit, dan voor domweg nietsdoen. Je kunt bijvoorbeeld een
kleurboek inkleuren, breien, of schelpen verzamelen.
Het gaat om eentonige,slaapverwekkende activiteiten die je mentaal los maken van het heden. Dus zoek je eigenzogenaamde saaiheid op, iets waar je lol in hebt, maar dat niet belastend is voor je denkend brein. Zorg dat je niet teveel moet focussen, ook van meditatie word je niet creatiever.
Het tweede wat je kunt doen, is nadenken over wat voor een positieve uitkomst je wilt bereiken met je periode van nietsdoen. Misschien wil je graag een antwoord op de vraag of je nu wel of niet van baan moet veranderen, of zoek je naar een betere werk-privé balans, of heb je een andere kwestie waar je graag voor jezelf een antwoord op zou willen hebben. Die vragen kun je dan weer met rust laten in de tijd dat je vrij bent. Je defaultnetwerk gaat er dan mee aan de slag en krijgt alle kans om met creatieve oplossingen te komen. Het werkt hetzelfde als ergens een nachtje over slapen, of een briljante inval krijgen onder de douche. Je brein is dan even in de defaultstand en verwerkt de informatie die je eerder
hebt opgeslagen.
Zoek dus niet alleen een bestemming voor je vakantie, maar ook voor je defaultnetwerk en
bedenk dan hoe je positief lummelend je vrije dagen gaat doorbrengen. Alle kans dat je
geheel verfrist en vol creatieve ideeën terugkomt.